Ułatwienia dostępu

Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background

Dziwiszów

Kościół filialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Dziwiszowie

Kościół jest malowniczo położony, na lekkim wzniesieniu, przy starej drodze prowadzącej z Jeleniej Góry do Legnicy. Owalny teren cmentarny otoczony jest wysokim, kamiennym murem z bramą o ostrołukowym prześwicie.
Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z początku XV wieku, pod następną datą 1399 – wymienia się już proboszcza Vinzena Hoppke. Od połowy XVI wieku kościół przyjęli ewangelicy. Podczas wojny 30-letniej chronili się w nim, uciekając do wysokiej wieży. W tym czasie nastąpiła przebudowa, widoczna szczególnie w oknach prezbiterium od strony południowej i w przybudówkach. Ponownie zostaje kościołem katolickim - 19.02.1964 roku.
Pomimo wspomnianych przebudów, kościół zachował przeważające cechy stylu gotyckiego, zarówno na elewacjach, jak i we wnętrzu, szczególnie w prezbiterium.
Orientowany (wejście do kościoła od strony południowej), jednonawowy, z wieżą od zachodu, z prostokątnym oskarpowanym prezbiterium o dwukwadratowych przęsłach. Prezbiterium sklepione jest krzyżowo na żebrach spiętych dwoma zwornikami: kolisty przedstawia głowę Chrystusa, a drugi jest tarczowy z herbem. Żebra opadają w narożnikach na proste kroksztyny. Wsporniki środkowe przedstawiają figurę młodzieńca z laską oraz brodatego mężczyznę. Arkada tęczy jest ostrołukowa z impostami. W ścianie północnej i południowej prezbiterium zachowały się ostrołukowe portale. Najbogatsze profile posiada trzeci portal, usytuowany w południowej ścianie nawy. Na zewnątrz bryła wyraźnie addycyjna, co podkreślają dwuspadowe, wystopniowane dachy oraz wieża.
We wnętrzu za ołtarzem zachowały się odsłonięte we wstępnych badaniach przez konserwatorów zabytków Wojciecha Kapałczyńskiego i Kazimierza Śliwę fragmenty polichromii figuralnej datowanej na pierwszą połowę XV wieku. Hans Lutsch opisał istniejący do 1890 roku fragment średniowiecznej polichromii w zakrystii. Z wyposażenia na uwagę zasługuje barokowy ołtarz główny z pierwszej ćwierci XVII wieku i prospekt organowy z drugiej połowy XVIII wieku. Na wieży wisi dzwon z 1507 roku.

Pałac i park

Założenie pałacowo-parkowe usytuowane na południowym krańcu wsi. Wieś wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1255, a następnie 1300 rok jako Berwisdorff. Następnie średniowieczne wzmianki są z 1314 i 1398 roku. Czas powstania dworu nie jest znany. Jak większość dworów, istniał prawdopodobnie już po połowie XVI wieku jako dwór obronny otoczony fosą. Pierwsze wiadomości o właścicielach pochodzą jednak dopiero z XVIII wieku. Do 1737 roku wieś należała do rodziny von Bakisch. W roku 1738 dobra Dolnego i Górnego Dziwiszowa nabył od Karola von Festenberg Christian Mentzel. W 1765 roku Dziwiszów Dolny należał do radcy handlowego Thommana. W 1786 roku dwór stał się własnością wdowy – pani Thommann z domu Mentzel. W 1886 roku majątek nabył doradca finansowy Bossa i w rękach tej rodziny był d 1922 roku, kiedy stał się własnością Marii von Kramsky.
Z renesansowego dworu pozostały dzisiaj sklepienia i mury parteru, o czym świadczy zachowany we wnętrzu profilowany portal, obramienia okien oraz fragmenty dekoracji sgraffitowej. generalna przebudowa w stylu klasycystycznym i powiększenie całego założenia nastąpiło w 1778 roku. Na miedziorycie z 1781 roku pałac ma zbliżony wygląd do obecnego, nie posiadał jeszcze wieży, ale zwieńczony był dwiema facjatkami o bogato rozczłonkowanych szczytach. Elewacje zostały gruntownie przebudowane na początku XIX wieku i wtedy podwyższono mury o mezanino (kondygnacja znajdująca się między kondygnacjami, półpiętro, antresola), a po środku starego skrzydła ustawiono wieżę.
W chwili obecnej jest to budowla trzykondygnacyjna, związana bezpośrednio z zabudowaniami folwarcznymi. Pośrodku starszego skrzydła na dachu zachowały się oktagonalna wieża z ażurową latarnią. W elewacji ogrodowej występuje ryzalit zwieńczony naczółkiem. Wnętrze zachowało sztukaterie oraz balustradę klatki schodowej.
Pałac zbudowany został na niewielkim wzniesieniu. W połowie XIX wieku został założony niewielki park krajobrazowy. Na osi parku znajdowała się sadzawka z wodotryskiem i klombami drzew. Na terenie parku znajduje się nieduży, mocno zaniedbany staw.

Krzyże Pojednania (pokutne)

1. Dziwiszów – krzyż maltański, przy posesji nr 54, piaskowcowy krzyż z niewyraźnym rytem prawdopodobnie miecza. Górna część krzyża posiada zagłębienie (być może do palenia wosku), o wymiarach 63x90x22 cm. Lokalizacja N-50o 56’35,50” E-15o 47’35,50”
2. – Dziwiszów – krzyż łaciński, przy posesji nr 100, piaskowcowy krzyż z rytem miecza, o wymiarach 56x75x20 cm. Lokalizacja N-50o 58’42,20” E-15o 43’21,59”.