Każdego roku w Polsce dochodzi do przeszło 26 tys. wypadków rolniczych. Sprawdźmy, jak rolnik może poprawić bezpieczeństwo swoje i swoich pracowników. Dowiedzmy się też, co zrobić, aby wypadki w rolnictwie były rzadkością i jak zorganizować bezpieczne miejsce pracy w gospodarstwie.

Wymiana i przeglądy maszyn rolniczych. Nie każdy rolnik może pozwolić sobie na zakup lub modernizację maszyn ze względu na niskie dochody. Współcześnie jednak coraz więcej instytucji i funduszy oferuje wsparcie finansowe rolnikom na modernizację gospodarstw. Środki z uzyskanego wsparcia można przeznaczyć na wymianę maszyn i narzędzi na bardziej innowacyjne i bezpieczniejsze w użytkowaniu oraz na regularne wykonywanie przeglądów technicznych.
Technika podnoszenia ciężarów. Wypadki w gospodarstwie rolnym często są spowodowane przeciążeniami i niewłaściwą techniką podnoszenia ciężarów. Do zmniejszenia urazów mięśniowo-szkieletowych przyczyni się dostosowanie obciążenia do możliwości fizycznych danego organizmu. Jeżeli ciężar jest podnoszony do czterech razy w ciągu doby, zaleca się ponoszenie 20 kg (kobiety) i 50 kg (mężczyźni). Jeśli dźwiganie ciężkich przedmiotów wykonywane jest zespołowo, maksymalne obciążenie na jedną osobę to 42 kg. Osoby młodociane, które pracują dorywczo, powinny podnosić do 14 kg (dziewczęta) oraz 20 kg (chłopcy). Liczy się nie tylko ciężar, ale i technika podnoszenia. Dla zachowania maksymalnego bezpieczeństwa i zminimalizowania efektu przeciążania kręgosłupa zaleca się dźwiganie przedmiotów na ugiętych nogach. Plecy i kręgosłup powinny być wyprostowane i przylegać blisko do przenoszonego ciężaru. Tam, gdzie to możliwe, powinno się używać sprzętów ułatwiających pracę – podnośników, wózków i taczek. W trakcie pracy należy unikać odchylania pleców do tyłu i podnoszenia przedmiotów na skręconych plecach, ponieważ w takiej pozycji znacznie łatwiej o uraz.

Miejsce pracy = bezpieczeństwo. Największą liczbę wypadków w rolnictwie stanowią upadki spowodowane przez pośpiech w trakcie wchodzenia na drabinę, potknięcia o leżące na podłodze przedmioty czy poślizgnięcia na mokrej powierzchni. Rolnik pracuje w różnych miejscach – na polu, w stodole, w silosie, w garażu – każda z tych lokalizacji powinna być maksymalnie zabezpieczona i skonstruowana w taki sposób, aby usprawniać zwykłe czynności. Dlatego też w tym celu sprawdzają się barierki umieszczone przy krawędziach oraz osłony wlotów i otworów wrzutowych. Niezbędne są solidne pokrywy blokujące wejście osób niepożądanych do studzienek, szamba i wykopów. Niezbędny jest na miejscu pracy porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa. Urządzenia zasilane energią elektryczną powinny być umieszczone z dala od kranu z wodą, a instalacja elektryczna posiadać zabezpieczenia w postaci wyłączników różnicowo-prądowych i napięciowych (przekaźników kontroli napięcia).
Wchodzenie, schodzenie z maszyn rolniczych. Bardzo częstą przyczyną upadków na terenie gospodarstwa rolnego jest niepoprawne wychodzenie z maszyn i urządzeń rolniczych. Z pozoru błahy wyskok z ciągnika, kombajnu czy przyczepy może skończyć się złamaniem nogi lub bolesnym stłuczeniem żeber. W trakcie opuszczania pojazdu trzeba zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza podczas pracy w deszczu, gdy błoto może zachlapać schody i zwiększyć ryzyko poślizgnięcia. Wychodząc z maszyny, trzeba zawsze trzymać się barierek i iść przodem do urządzenia.
Z wieloletnich obserwacji KRUS wynika, że większości wypadków można w prosty sposób uniknąć. Wystarczy, by rolnik podjął odpowiednie działania prewencyjne. Zachęcamy Państwa do skorzystania z naszej strony internetowej z zakładki prewencja, gdzie znajdziecie Państwo informacje na temat obowiązujących kampanii prewencyjnych.

Opracowała:
Jadwiga Jadwińska
Specjalista wieloosobowego stanowiska ds. prewencji,
rehabilitacji i orzecznictwa lekarskiego
PT KRUS w Jeleniej Górze